ZASADY BEZPIECZEŃSTWA LATEM

1. Zasady postępowania podczas upałów.
2. Zasady postępowania podczas gradobicia.
3. Zasady postępowania podczas silnych wiatrów.
4. Zasady postępowania podczas wichur i huraganów.
5. Zasady postępowania podczas burz i intensywnych opadów deszczu.

Mając na uwadze zagrożenia wynikające z negatywnych skutków ekstremalnych warunków pogodowych okresu letniego (m.in. intensywnych opadów deszczu, burz, silnych wiatrów, upałów), każdy mieszkaniec Białegostoku powinien według własnych możliwości i potrzeb podejmować działania dla zapewnienia sobie i innym bezpieczeństwa.

1. Upały
   
   Zbyt intensywny wysiłek w czasie gorącego dnia, spędzanie zbyt długiego czasu na słońcu albo zbyt długie przebywanie w przegrzanym miejscu może spowodować uraz termiczny. Aby móc skutecznie zapobiegać podobnym przypadkom, poznaj objawy i bądź gotów do udzielenia pierwszej pomocy w takich przypadkach. Uraz termiczny może przybrać postać oparzenia słonecznego lub przegrzania.
   
   Oparzenie słoneczne - objawia się zaczerwienieniem i bolesnością skóry, możliwe jest swędzenie, gorączka, ból głowy. Pierwsza pomoc: weź chłodny prysznic, użyj mydła, aby usunąć olejki (kremy). Miejsca oparzone polewaj dużą ilością zimnej wody. Jeśli na skórze wystąpią pęcherze, zrób suchy, sterylny opatrunek i skorzystaj z pomocy medycznej.
   
   Przegrzanie - objawia się osłabieniem, zawrotami głowy, występuje nadmierne pragnienie, nudności i wymioty, kurcze mięśni (zwłaszcza nóg i brzucha), utrata przytomności.
   
   Pierwsza pomoc: połóż poszkodowaną osobę w chłodnym miejscu (nogi unieś na wysokości 20-30 cm). Poluzuj ubranie. Użyj zimnej mokrej tkaniny jako okładu do obniżenia temperatury ciała. Podawaj wodę z solą do picia małymi łykami. Jeśli wystąpią nudności, odstaw wodę. Jeśli wystąpią wymioty, lub utrata przytomności przy wyczuwalnym oddechu i tętnie, ułóż poszkodowanego na boku.
   
   Bądź przygotowany na wystąpienie wysokich temperatur!
• utrzymuj chłodne powietrze wewnątrz pomieszczeń, stosując żaluzje w drzwiach i oknach,
• sprawdź przewody urządzeń klimatyzacyjnych, czy są właściwie izolowane i szczelne,
• oszczędzaj elektryczność. W okresie dużych upałów ludzie mają skłonności do znacznie większego zużycia energii elektrycznej na potrzeby urządzeń klimatyzacyjnych, co prowadzi do niedoboru mocy lub przerw w dopływie prądu,
• przebywaj wewnątrz pomieszczeń tak długo, jak to możliwe. Jeśli jest brak klimatyzacji, przebywaj na najniższym poziomie budynku, poza zasięgiem światła słonecznego,
• spożywaj zbilansowane, lekkie posiłki,
• regularnie pij duże ilości wody mineralnej. Osoby cierpiące na epilepsję oraz schorzenia serca, nerek lub wątroby, będące na niskowodnej diecie oraz mające problemy z utrzymaniem płynów, powinny skontaktować się z lekarzem przed zwiększonym przyjmowaniem płynów,
• ogranicz przyjmowanie napojów alkoholowych. Mimo że piwo i napoje alkoholowe zdają się zaspakajać pragnienie, to zazwyczaj powodują dalsze odwodnienie organizmu,
• ubieraj się w luźno dopasowane rzeczy, zakrywające możliwie największą powierzchnię skóry. Lekka, o jasnych kolorach odzież odbija ciepło i promieniowanie słońca oraz pomaga utrzymać normalną temperaturę ciała,
• noś okrycia głowy, które skutecznie będą chronić twarz i głowę przed nadmiernym nagrzaniem,
• unikaj zbytniego nasłonecznienia. Opalenizna spowalnia zdolność do samoczynnego chłodzenia się. Użyj środków ochrony przed promieniami słonecznymi o wysokim współczynniku skuteczności,
• unikaj skrajnych zmian temperatury. Zwolnij tryb życia. Zredukuj, wykreśl lub przeorganizuj wyczerpujące zajęcia. Osoby z grupy wysokiego ryzyka powinny przebywać w chłodnych miejscach. Stosuj tabletki solne, ale tylko wtedy, jeśli zostały zalecone przez lekarza,
• pamiętaj, że podczas upałów występuje zwiększone zagrożenie przeciwpożarowe - przebywając w lesie, na podsuszonych łąkach, ścierniskach, zachowaj szczególną ostrożność i staraj się nie zaprószyć ognia.
2. Gradobicia
   Najczęstszą przyczyną jego występowania jest powstawanie chmur gradowych na skutek silnych, pionowych ruchów powietrza. Zjawisko to ma miejsce najczęściej w okresie letnim.
   Podczas gradobicia:
• jeżeli spotka Cię gradobicie z dala od domu, znajdź bezpieczne schronienie i pozostań tam do czasu jego zakończenia,
• jeśli jesteś w domu:
  • zamknij okna i drzwi, usuń z parapetów i balkonów przedmioty, które mogą zagrażać przechodniom,
  • pozostań w nim z dala od oszklonych okien, sufitów i drzwi,
  • w miarę możliwości pozamykaj zwierzęta domowe i hodowlane,
  • trzymaj pod ręką przygotowane latarki oraz dodatkowe baterie,
  • miej włączone radio w celu zapoznania się z aktualnymi komunikatami.
3. Silne wiatry
   Silny wiatr to zjawisko w którym średnia prędkość wynosi 10,8-13,8 m/s (6 ° w skali Beauforta). Może spowodować porywanie lżejszych przedmiotów, uszkodzenia budynków dachów, uszkodzenia linii energetycznych, szkody w drzewostanie, łamanie gałęzi i drzew, utrudnienia komunikacyjne. Podczas silnego wiatru należy:
• zabezpieczyć drzwi i okna, uprzątnąć lub zabezpieczyć meble ogrodowe
  i inne przedmioty znajdujące się na zewnątrz, np. na balkonach.
• pozamykać okna i pozostać w domu. Wychodzić kiedy jest to naprawdę konieczne.
• nie używać wentylatorów, telefonów i innych urządzeń elektrycznych podłączonych do prądu.
• jadąc samochodem natychmiast zjechać na parking lub pobocze drogi z dala od pojedynczych drzew, tablic reklamowych i linii energetycznych.
• uczestnicy sportów wodnych i kąpielisk powinni zejść na ląd.
• zagrożeniem dla życia i zdrowia jest też schronienie się np. pod drzewem,
  w pobliżu wysokiego masztu i komina oraz przebywanie pod linią wysokiego napięcia.
• zwrócić uwagę na stan drzew, nie parkować samochodów w ich zasięgu.
• włącz radio lub telewizor i śledź informacje o ewentualnym zagrożeniu i sposobach postępowania warto zaopatrzyć się w sprawną latarkę na wypadek
• awarii sieci energetycznych
• spółdzielnie, wspólnoty mieszkaniowe i firmy budowlane prosimy również o zabezpieczenie prowadzonych inwestycji remontowych i budowlanych (dźwigi i rusztowania).
4. Wichury i huragany
   
   Wichury - zjawisko silnego wiatru, w którym średnia prędkość wynosi pomiędzy 17 m/s a 32 m/s- ( powyżej 60 km/h – do 120 km/h)
   

   Huragan- zjawisko które powyżej 33 m/s (nie mniej niż 12 °w skali Beauforta), powoduje masowe i powszechne zniszczenia konstrukcji dachów, niszczenie linii napowietrznych, duże szkody w drzewostanie oraz znaczne utrudnienia w komunikacji oraz inne zagrożenia dla życia, zdrowia, mienia i środowiska.

   Ochrona przed wichurą lub huraganem ogranicza się w zasadzie do zabezpieczenia obywateli i ich mienia oraz do usuwania skutków zdarzenia.

   Podczas wichury:
   
   Miej włączone radio na częstotliwości radia regionalnego (Radio Białystok 99,4 MHz lub Radio Akadera 87,7 MHz) albo innej rozgłośni lokalnej, w celu uzyskania informacji o zagrożeniu i sposobach postępowania.
   
   Zabezpiecz swoje mieszkanie (dom):

   • zamknij okna, zabezpiecz rynny i inne elementy budynku,
   • sprawdź, czy konstrukcja dachu jest mocno przytwierdzona do konstrukcji budynku,
   • zabezpiecz lampy i inne urządzenia, które mogą ulec zniszczeniu,
   • usuń z parapetów i balkonów przedmioty, które mogą zagrażać przechodniom,
   • uprzątnij z obejścia przedmioty, które mogłyby narobić szkód (porwane przez wiatr),
   • zapewnij sobie odpowiednią ilość źródeł światła - jak: latarki elektryczne (baterie do latarek i odbiorników radiowych), świece,
   • sprawdź stan apteczki pierwszej pomocy i zaopatrz się w niezbędne materiały i leki,
   • przygotuj rzeczy, które mogą być potrzebne w czasie ewakuacji, tj. dokumenty, odzież, żywność, wartościowe rzeczy,
   • nie parkuj pojazdów w pobliżu drzew, słupów i trakcji elektrycznych.
   • wyłącz główny wyłącznik prądu i gazu - ograniczy to niebezpieczeństwo powstania pożaru,
   • schowaj się w środkowych i najniższych partiach budynku z dala od oszklonych okien, sufitów i drzwi,
   • znajdując się poza domem, pozostań tam, aż huragan nie przejdzie,
   • nie zatrzymuj się pod trakcjami elektrycznymi, planszami reklamowymi, drzewami itp.
5. Burze i intensywne opady deszczu
   Burze – są to intensywne opady deszczu lub deszczu i gradu, którym towarzyszą silne wyładowania elektryczne w atmosferze (pioruny). Piorunowi często towarzyszy grom dźwiękowy (grzmot) oraz zjawisko świetlne (błyskawica). Piorun może wywołać pożar a uderzenia pioruna mogą rozrywać pnie drzew i mury, potrafią oderwać płyty kamienne wykładzin dachowych, przepalają cienkie druty, wywołują uszkodzenia instalacji elektrycznych, telefonicznych i innych opartych o metalowe przewody, niszczą urządzenia elektryczne a porażenie piorunem może spowodować poważne uszkodzenia ciała lub śmierć. Intensywne deszcze towarzyszące burzom powyżej 30 mm na dobę mogą powodować lokalne podtopienia, zalania budynków, piwnic oraz utrudnienia w komunikacji drogowej. Dlatego też, należy zabezpieczyć mienie, budynki i pojazdy przed zalaniem i zniszczeniem oraz sprawdzić drożność kratek deszczowych odprowadzających wodę z otoczenia( ulic, posesji).
   
   Kiedy zastanie nas burza, trzeba dostosować się do następujących zaleceń:
   • skryć się w domu, ponieważ na dachu każdego domu znajduje się (przynajmniej powinien) piorunochron, przewodzący prąd do ziemi, jeśli uderzy w niego piorun,
   • skryć się w samochodzie, ponieważ karoseria przewodzi prąd ku ziemi nie czyniąc szkody wnętrzu samochodu,
   • nie używać jakiegokolwiek urządzenia elektrycznego,
   • nie rozmawiać przez telefon komórkowy lub inne urządzenie bezprzewodowe,
   • należy jak najszybciej poszukać schronienia (budynek, jaskinia, kanion etc.),
   • należy odrzucić od siebie wszystkie metalowe przedmioty, jakie posiada się w danej chwili,
   • nie należy stać pod samotnymi drzewami, gdyż przyciągają one pioruny,
   • oddalić się możliwie jak najdalej od (w terenie) zbiorników wodnych, kabli wysokiego napięcia, oraz (w domu) od okien, drzwi, kominków, pieców, i wszystkich ognisk zawierających lub korzystających z prądu,
   • nie należy przebywać w wodzie, a jeśli już, to natychmiast płynąć do brzegu,
   • jeżeli burza zastanie nas w szczerym polu, trzeba albo oddalić się do kryjówki, albo znaleźć jakieś obniżenie terenu, wejść w nie i ukucnąć, w żadnym wypadku siadać lub kłaść się na ziemi,
   • nie należy trzymać niczego metalowego ani długiego,
   • jeżeli znajdziemy się w górach w czasie burzy, to trzeba w takim wypadku natychmiast schodzić na dół lub poszukać jakiejś kryjówki, np. jaskini.

PAMIĘTAJ - WIDZISZ ZAGROŻENIE, POTRZEBUJESZ POMOCY-ZADZWOŃ

NUMERY ALARMOWE SŁUŻB RATOWNICZYCH

• Pogotowie Ratunkowe – 999
• Straż Pożarna – 998
• Policja – 997
• Pogotowie Wodociągowe – 994
• Pogotowie Ciepłownicze – 993
• Pogotowie Gazowe – 992
• Pogotowie Energetyczne – 991
• Straż Miejska – 986
• Miejskie Centrum Zarządzania Kryzysowego – 85 743 61 48 lub 49

Telefon alarmowy 112

---

ZASADY BEZPIECZEŃSTWA ZIMĄ

Mając na uwadze utrudnienia, zagrożenia oraz wszelkie negatywne skutki ekstremalnych warunków pogodowych okresu zimowego, każdy mieszkaniec Białegostoku powinien według własnych możliwości i potrzeb podejmować działania dla zapewnienia sobie i innym bezpieczeństwa.

1.1 PODSTAWOWE PORADY I ZALECENIA

1. Wymień w samochodzie opony letnie na zimowe, dostosuj jazdę do warunków pogodowych,
2. Jeśli nie musisz korzystać z własnego pojazdu, korzystaj z komunikacji miejskiej,
3. Alarmuj służby miejskie o osobach zagrożonych – bezdomnych, samotnych, chorych, znajdujących się w warunkach zagrażających ich zdrowiu i życiu,
4. Nie używaj niesprawnych instalacji i urządzeń grzewczych. Sprawdź szczelność przewodów  kominowych,
5. Utrzymuj w sprawnym stanie technicznym instalacje gazowe, elektryczne, grzewcze, wodno-kanalizacyjne,
6. Zadbaj o odśnieżanie przejść i przejazdów w obrębie Twojej posesji,
7. Usuwaj nadmiar śniegu z dachu oraz zwisające sople i śnieg,
8. Zachowaj szczególną ostrożność na zaśnieżonych, oblodzonych chodnikach i ulicach,
9. Opuszczając miejsce zamieszkania lub pracy sprawdź czy nie pozostawiłeś włączonych urządzeń stanowiących potencjalne zagrożenie,
10. Wzmóż nadzór i opiekę nad dziećmi,
11. Wyjeżdżając na urlop, ferie, wypoczynek zapoznaj się z przepisami i przestrzegaj warunków bezpieczeństwa w miejscu Twego pobytu,
12. Zapewnij należne warunki bytowe Twoim zwierzętom,

Potrzebujesz pomocy??? Widzisz zagrożenie???

Reaguj!!! W trosce o Twoje bezpieczeństwo !!! 

NUMERY ALARMOWE SŁUŻB RATOWNICZYCH

1. Pogotowie Ratunkowe – 999
2. Straż Pożarna – 998
3. Policja  - 997
4. Pogotowie Wodociągowe - 994
5. Pogotowie Ciepłownicze - 993
6. Pogotowie Gazowe - 992
7. Pogotowie Energetyczne - 991
8. Straż Miejska - 986
9. Miejskie Centrum Zarządzania Kryzysowego – 85 743 61 48 lub 49
10. Telefon alarmowy – 112

NUMERY  TELEFONÓW  INSPEKCJI  I  INSTYTUCJI

1. Powiatowa Stacja Sanitarno – Epidemiologiczna – 85 732 52 36;
2. Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego -  85 744 54 55;
3. Powiatowa Państwowa Inspekcja Weterynaryjna - 85 651 6746;
4. Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie – 85 678 31 19, sekretariat – 85 678 31 00;
5. Ośrodek Interwencji Kryzysowej – 85 744 50 27 (całodobowo);
6. Izba Wytrzeźwień – 85 743 39 98;
7. Policyjny Telefon Zaufania – 85 670 27 37;
8. Bezpłatna Infolinia dla bezdomnych – 0 800 444 989;
9. Schronisko dla zwierząt – 85 675 37 00.

601 100 100 - numer ratunkowy nad wodą
601 100 300 - numer ratunkowy w górach

1.2 TEMPRETATURA POWIETRZA I WARUNKI ATMOSFERYCZNE

Temperatura powietrza, którą widzisz na termometrze okiennym może być inna, niż ta faktycznie odczuwalna na zewnątrz.
Zwróć uwagę na wilgotność powietrza oraz wiatr – te dwa czynniki powodują, że marzniemy na dworze znacznie bardziej niż na to wskazuje termometr. Im bardziej wilgotno i wietrznie – tym zimniej.
Zimno może być groźne w skutkach nie tylko w czasie silnych zimowych mrozów. Jesienią, gdy powietrze jest bardzo wilgotne a temperatura spada do zera, długotrwałe przebywanie na dworze wymaga zachowania takiej samej ostrożności jak w mroźne dni zimowe.

PAMIĘTAJ !

1. Odmrożenia - to najczęstsze zagrożenie spowodowane niską temperaturą powietrza (wystarczy niewielki mróz, przy silnym wietrze i wysokiej wilgotności). Dotyczą zwłaszcza – uszu, nosa, policzków, palców rąk i nóg. Typowe objawy to - zblednięcie, zaczerwienienie, pieczenie, swędzenie, opuchlizna, w ciężkich przypadkach ustanie krążenia, utrata czucia, w skrajnych przypadkach zaczernienie odmrożonych części ciała. Nie lekceważ odmrożeń – w skrajnych przypadkach mogą doprowadzić do amputacji odmrożonej części ciała, dlatego zgłoś się do lekarza.
2. Wychłodzenie (hipotermia) to stan kiedy temperatura wewnętrzna ciała spada poniżej 35° C. Objawy wychłodzenia to – zaburzenia świadomości z objawami jak u osoby pijanej, wyczerpanie, zaburzenia mowy, senność. Pierwsza pomoc polega na natychmiastowym podjęciu stopniowego ogrzewania wychłodzonej osoby. W miarę możliwości należy ją okryć kocami lub ciepłą suchą odzieżą, można przyłożyć termofor lub butelkę z ciepłą wodą do brzucha (ciepło rozchodzi się szybciej po całym organizmie).
   Przy ogrzewaniu wychłodzonej osoby nie wolno stosować gorącej wody, gorących kompresów czy okładów. Nie czekaj z wezwaniem pomocy - w skrajnych przypadkach wychłodzenie może spowodować śmierć.
3. Jak zapobiec wychłodzeniu i odmrożeniu?
   
   
1. Ubieraj się stosownie do temperatury na zewnątrz. Gdy planujesz dłuższe przebywanie na dworze ubierz się warstwowo, w odzież z naturalnych włókien (wełna, bawełna) lub tkanin typu polar. Ważne, by ubranie nie powodowało ucisku i nie utrudniało krążenia krwi. Pamiętaj o odpowiednim zabezpieczeniu stóp (obuwie -ocieplane, nieprzemakalne, nieograniczające swobody poruszania palcami, skarpetki – wełniane lub bawełniane odpowiedniej grubości), dłoni (ocieplane, luźne rękawice), głowy (czapka zakrywająca czoło i uszy).
2. Nie zasłaniaj twarzy szalem – pod wpływem oddechu stanie się wilgotny i może przyspieszyć powstanie odmrożeń.
3. Przed wyjściem na mróz zabezpiecz odkryte fragmenty skóry (policzki, nos, brodę) smarując je kremem ochronnym lub wazeliną (dotyczy to zwłaszcza małych dzieci).
4. Nie stój nieruchomo na mrozie – gdy zaczyna dokuczać ci zimno ruszaj się, tup, podskakuj, rozcieraj dłonie.
5. Jeśli w okresie jesienno – zimowym wybierasz się na pieszą wycieczkę najpierw sprawdź w wiarygodnym źródle prognozę pogody na najbliższe godziny. Następnie zadbaj o odpowiedni ekwipunek (odzież, bielizna, buty, zapasowe skarpety, ewentualnie śpiwór termiczny, weź wysokokaloryczny prowiant (czekolada, batony), zaplanuj trasę i weź mapę, weź latarkę, sprawdź czy bateria w twoim telefonie jest w pełni naładowana, sprawdź czy masz w telefonie moduł GPS i czy umiesz się nim posłużyć.
6. W żadnym wypadku nie pozostawaj na zimnie po spożyciu alkoholu!!!

 1.3 URZĄDZENIA GRZEWCZE – PIECYKI, KOMINKI, TERMY GAZOWE – ZAGROŻENIE EMISJĄ TRUJĄCYCH GAZÓW

W trosce o bezpieczeństwo Twoje i najbliższych upewnij się, że urządzenia te działają właściwie, a kanały kominowe i wentylacyjne są drożne. Dobrą praktyką jest regularna kontrola urządzeń grzewczych, kominów i kanałów wentylacyjnych przez fachowców, do ich zaleceń należy się bezwzględnie stosować. Rozważ możliwość zainstalowania
w pomieszczeniach zamkniętych, zagrożonych emisją czadu, gazu ziemnego lub propanu-butanu, czujników wykrywających te trujące gazy. Urządzenia te są łatwo dostępne
i stosunkowo tanie. Nie podnoszą kosztów eksploatacji, za to skutecznie zabezpieczają przed zatruciem. Jeśli się zdecydujesz – wybierz urządzenie z atestem! Jeśli PODEJRZEWASZ ZATRUCIE CZADEM Pamiętaj iż osobę poszkodowaną należy miarę możliwości przenieść w niezagrożone czadem miejsce oraz zaalarmować Pogotowie Ratunkowe – tel. 999. Jeśli osoba poszkodowana nie oddycha, należy bez zwłoki podjąć próbę reanimacji
i zastosować sztuczne oddychanie (metoda usta – usta i masaż serca: ułożyć poszkodowanego na twardym podłożu, odchylić jego głowę do tyłu, zacisnąć mu nos, wykonywać sztuczne oddychanie).
Dbaj o regularne usuwanie śniegu i lodu z otworów wentylacyjnych, aby nie dopuścić do ich zablokowania. Jeśli jesteś właścicielem domu – rób to sam lub wezwij fachowca. Jeśli mieszkasz w domu wielorodzinnym, sprawdzaj czy właściwie dba o to administrator budynku;

Gdy ulatnia się gaz :

• otwórz szeroko okna i drzwi tak, aby spowodować przewiew,
• zamknij kurek gazu w mieszkaniu,
• nie używaj otwartego ognia,
• nie włączaj światła ani żadnych urządzeń elektrycznych,
• nie posługuj się w mieszkaniu telefonem (nawet komórkowym),
• powiadom sąsiadów o zagrożeniu i opuść budynek,
• powiadom Pogotowie Gazowe tel. 992.

Jak pomóc przy zatruciu tlenkiem węgla (czadem)?

• należy natychmiast zapewnić dopływ świeżego powietrza do pomieszczenia - otworzyć okna, a w przypadkach skrajnych zagrożeń wybić szyby;
• wezwać służby ratownicze (Pogotowie Ratunkowe - 999, Straż Pożarną – 998) lub dzwonić na  Numer Alarmowy - 112);

1.4 URZĄDZENIA ZASILANE ELEKTRYCZNIE – PRZERWY W DOSTAWACH PRĄDU – BĄDŹ PRZYGOTOWANY

Oblodzenia linii energetycznych (wywołane np. zjawiskiem szadzi) mogą prowadzić do ich uszkodzeń, a w konsekwencji do długotrwałych przerw w dostawach prądu na znacznych obszarach. Brak prądu stanowi zagrożenie szczególnie dla mieszkańców jednorodzinnych domów wolnostojących, wyposażonych w elektryczne systemy ogrzewania i poboru wody (CO, hydrofory, termy) i pozbawionych alternatywnych rozwiązań. Przedłużający się brak ogrzewania, wody i ciepłego posiłku może stanowić w warunkach zimowych istotne zagrożenie dla zdrowia, a nawet życia (w przypadku mieszkających samotnie osób starszych, niedołężnych i chorych).

PAMIĘTAJ!

W przypadku braku dostaw prądu, jeżeli nie masz innych możliwości ogrzania pomieszczeń mieszkalnych (np. pieca węglowego, kominka) – nie czekaj. Spróbuj ustalić przyczynę awarii i ocenić jej skalę. Jeśli nie jesteś specjalistą, nie podejmuj samodzielnych napraw - wezwij pomoc.

1.5  OSOBY STARSZE, CHORE – SAMOTNE NAWET WE WŁASNYM DOMU MOGĄ BYĆ ZAGROŻONE – NIE BĄDŹ OBOJĘTNY! POMÓŻ

Mróz, oblodzenie, intensywne opady śniegu i gruba pokrywa śnieżna zalegająca na ulicach i drogach – warunki zimowe znacznie ograniczają możliwości samodzielnego poruszania się osób starszych, niesprawnych ruchowo lub chorych. W skrajnych przypadkach osoby takie mogą być poważnie zagrożone – samotne w wychłodzonych mieszkaniach, pozbawione posiłku i kontaktu ze światem zewnętrznym.

W takich sytuacjach dom nie zapewnia bezpieczeństwa, może stać się pułapką.

Nie bądź obojętny. Jeśli wiesz, że w twoim sąsiedztwie mieszka ktoś, kto może potrzebować pomocy nie wahaj się – wstąp, sprawdź w jakich żyje warunkach, zapytaj czego potrzeba, spróbuj nawiązać kontakt z krewnymi, nawet jeśli mieszkają daleko. Zwróć uwagę na obiekty niezamieszkałe, tzw. pustostany, czy nie przebywają tam bezdomni, którzy mogą potrzebować pomocy. Powiadom Straż Miejską – tel. 986 lub Policję – tel. 997.

Nie zniechęcaj się, jeśli Twoja oferta pomocy nie znajdzie zrozumienia, osoby starsze i chore bywają nieufne. Spróbuj pomóc mimo wszystko, a jeśli okaże się to niemożliwe…

O trudnej sytuacji mieszkających samotnie osób starszych, chorych lub niepełnosprawnych powiadom Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie. O ile masz taką możliwość - sam śpiesz
z sąsiedzką pomocą. PAMIĘTAJ – o samotnej osobie w trudnych warunkach życiowych powiadom Straż Miejską – tel. 986, Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie – tel. 85 678 31 19 lub Ośrodek Interwencji Kryzysowej tel. 85 744 50 27 lub 85 744 59 28. Podaj dane i/lub adres osoby potrzebującej, aby ułatwić udzielenie pomocy.

Pracownik pomocy społecznej powinien zjawić się niezwłocznie. Sprawdź czy wezwanie było skuteczne i czy pomoc została szybko udzielona!!!

1.6. POZA DOMEM

Mróz, porywisty wiatr, śnieżyca – kilka ostatnich lat odzwyczaiło nas od tych typowo zimowych zjawisk. Warto jednak pamiętać, że w naszej strefie klimatycznej ostra zima to raczej reguła niż wyjątek. Od naszego rozsądku, dobrego przygotowania i umiejętności radzenia sobie w trudnych sytuacjach zależy, czy zimowa, a czasem i jesienna aura nie zaskoczy nas niebezpieczeństwem.

W warunkach zimowych nie przechodź obojętnie obok starszych ludzi, poruszających się z widoczną trudnością lub objawiających złe samopoczucie – omdlenie na mrozie może skończyć się tragicznie. Zwracaj uwagę na osoby bezdomne, śpiące na ławkach lub w altankach działkowych, wyglądające na zagubione.

Jeśli ocenisz, że sytuacja może stwarzać zagrożenie – wezwij pomoc!!!

1.7. OBLODZONE CHODNIKI, SOPLE, NAWISY I POKRYWY ŚNIEŻNE NA DACHACH – ZAGROŻENIA I OBOWIĄZKI

Oblodzona nawierzchnia chodnika, zwłaszcza ukryta pod cienką warstwą śniegu, może być przyczyną poważnych obrażeń, złamań i urazów, włącznie ze wstrząsem mózgu.

W okresach odwilży, po obfitych opadach śniegu i przy zmiennej temperaturze (duża różnica między wartością minimalną i maksymalną), na dachach mogą tworzyć się sople o bardzo dużych rozmiarach (niekiedy do 1 m. długości i znacznym obwodzie). Zjawisko to stanowi poważne zagrożenie dla pieszych przechodzących pod budynkami. Uderzenie przez spadający z dachu sopel może nawet spowodować śmierć. Podobnie groźny dla przechodnia może być obrywający się z dachu nawis zamarzniętego śniegu. Nie usuwana pokrywa śniegu na płaskim dachu w skrajnych przypadkach może spowodować zawalenie konstrukcji (katastrofa budowlana Hali MTK w Chorzowie w 2006r. - 65 zabitych). Silnie zalodzone, zablokowane odpływy i studzienki kanalizacyjne podczas roztopów mogą spowodować lokalne podtopienia zabudowań i infrastruktury.

PAMIĘTAJ!

Za odśnieżenie i odlodzenie chodnika lub przejścia przylegającego do nieruchomości odpowiada właściciel (współwłaściciel, użytkownik wieczysty) lub zarządca (administrator, jednostka organizacyjna, podmiot władający) nieruchomości. Odpowiada on też za oczyszczenie ze śniegu i lodu podjazdu bramnego i podwórza posesji, a także za usunięcie sopli i nawisów śnieżnych z dachu. Odgarnięty śnieg musi być składowany w miejscu nie zakłócającym ruchu pieszych i samochodów. Jeśli chodnik oddzielony jest od nieruchomości pasem zieleni (np. trawnikiem) za jego właściwe utrzymanie w zimie odpowiada gmina. Za odśnieżenie i odlodzenie jezdni odpowiada zarządca drogi. Za odśnieżenie i odlodzenie przystanku transportu publicznego odpowiada przedsiębiorstwo komunikacyjne.

Jeśli jesteś właścicielem posesji, dbaj o regularne odśnieżanie i odladzanie terenu oraz zabudowań, za które odpowiadasz. W razie wypadku i udowodnienia ci winy przez poszkodowanego - poniesiesz koszty odszkodowania i koszty sądowe.

Jeśli jesteś mieszkańcem i widzisz, że  przy twoim budynku lub w sąsiedztwie śnieg i lód nie są usuwane, stanowią zagrożenie - nie wahaj się, zaalarmuj zarządcę budynku i zażądaj podjęcia właściwych działań. Gdy to nie daje efektu - dzwoń do Straży Miejskiej – tel. 986, Powiatowego Inspektoratu Nadzoru Budowlanego tel. 85 741 05 01, Miejskiego Centrum Zarządzania Kryzysowego, tel.85 743 61 48 lub 85 743 61 49.

1.8 W PODRÓŻY – SAMOCHODEM I NIE TYLKO

Daleka podróż w zimowych warunkach wymaga przygotowania. Inaczej szykujemy się do długiej drogi własnym samochodem, inaczej, gdy korzystamy z transportu publicznego – kolei czy komunikacji autobusowej. Szczególnej wyobraźni i odpowiedzialności wymaga od nas przygotowanie podróży własnym samochodem, zwłaszcza jeśli zabieramy ze sobą dzieci.

NA CO TRZEBA ZWRÓCIĆ UWAGĘ:

• Zaplanuj podróż z dokładną mapą drogową, biorąc pod uwagę aktualną szczegółową prognozę pogody dla regionów, przez które będziesz przejeżdżać.
• W zimie na otwartym terenie mogą tworzyć się wysokie zaspy śnieżne, a pod wpływem wiatru sytuacja może dynamicznie się zmieniać.
• W rejonach górzystych należy liczyć się z trudnymi podjazdami – przy oblodzonej, śliskiej nawierzchni nawet niewielkie wzniesienie bywa trudne do pokonania.

PAMIĘTAJ!

1. Zostaw bliskim informację o planowanej podróży;
2. Sprawdź w wiarygodnym źródle szczegółową prognozę pogody, z uwzględnieniem regionów, przez które będziesz jechać;
3. Nie lekceważ ostrzeżeń meteorologicznych – IMGW formułuje je precyzyjnie, z podziałem na województwa;
4. Sprawdź czy masz ubezpieczenie, gwarantujące pomoc drogową w razie awarii w odludnej okolicy;
5. Zadbaj o właściwe wyposażenie samochodu - zimowe opony, łańcuchy na koła (umożliwiają podjazdy na oblodzonej drodze, a na wielu odcinkach dróg górskich, oznaczonych specjalnym znakiem C-18, są wymagane), linkę holowniczą i przewody do awaryjnego rozruchu silnika;
6. Zatankuj bak do pełna;
7. Zimą zabierz ze sobą - w pełni naładowany telefon komórkowy, ładowarkę samochodową, latarkę (najlepiej z funkcją pulsacyjną) i zapasowe baterie, saperkę, śpiwór termiczny lub koc, termos z gorącym napojem, prowiant wysokokaloryczny, zapasową ciepłą odzież, dodatkowy jaskrawy element odzieży, zapewniający, że zostaniesz z daleka zauważony (np. odblaskową kamizelkę, pomarańczowa lub żółtą).

Jeśli prognozy wskazują na gwałtowne pogorszenie pogody i wyjątkowo trudne warunki – rozważ przełożenie podróży na inny termin.

Jeśli utkniesz w śniegu w niezamieszkanej okolicy:

1. Jeśli to możliwe, zjedź lub zepchnij samochód na pobocze drogi;
2. Zadzwoń po pomoc,
3. Wzywając pomoc określ: miejsce zdarzenia (numer drogi, odcinek trasy, szacunkową odległość od najbliższej miejscowości, dane GPS, jeśli to możliwe), krótko opisz co się wydarzyło, czy w samochodzie są poszkodowani, w jakim są stanie, podaj służbom ratowniczym swoje dane i numer telefonu.
4. Nie wychodź szukać pomocy na nieznanym terenie – wędrówka w śniegu wyczerpuje siły, grozi ci też zagubienie.
5. Racjonalnie ogrzewaj samochód, mając na uwadze zasób paliwa.
6. Włączaj silnik okresowo, np. co godzinę na ok. 10 min – już taka częstotliwość zapewni wystarczającą temperaturę wnętrza.
7. Włączając na postoju silnik w celu ogrzania samochodu uchyl lekko okno!!!
8. Używając niezależnego systemu grzewczego – np. turystyczne ogrzewanie gazowe – uchyl okno samochodu, aby uniknąć niebezpieczeństwa zatrucia.
9. Racjonalnie wykorzystuj zapasy zabrane na drogę (prowiant i gorący napój).

PODRÓŻUJĄC TRANSPORTEM PUBLICZNYM
Zostaw bliskim informację dokąd jedziesz i o której – planowo – powinieneś dotrzeć do celu podróży.

Przed wielogodzinną podróżą koleją lub autobusem sprawdź w wiarygodnym źródle szczegółową prognozę pogody, z uwzględnieniem regionów, przez które będziesz jechać.

Nie lekceważ ostrzeżeń meteorologicznych – IMGW formułuje je precyzyjnie, z podziałem na województwa.

Zabierz w pełni naładowany telefon komórkowy, może przydać się także latarka.

Zabierz ze sobą numery telefonów kontaktowych przewoźnika (np. PKP lub przedsiębiorstwa autobusowego), pod którymi obsługiwani są podróżujący.

Jeśli podróż ma trwać wiele godzin, a warunki pogodowe są trudne zabierz prowiant – gorący napój w termosie, żywność, dodatkową ciepłą odzież (skarpety, rękawiczki, sweter).

Jeśli prognozy wskazują na gwałtowne pogorszenie pogody i wyjątkowo trudne warunki – rozważ przełożenie podróży na inny termin.

1.9. W GÓRACH - GDY WYJEDZIESZ NA URLOP, FERIE, ODPOCZYNEK

Zimowy pobyt w górach wymaga zachowania szczególnych zasad bezpieczeństwa – dotyczy to zarówno osób uprawiających turystykę górską, jak i narciarzy. Najpoważniejszym zimowym zagrożeniem w górach są lawiny śnieżne, czyli oberwanie i przemieszczanie się masy śniegu. Aby uniknąć niebezpiecznej sytuacji należy zdobyć podstawową wiedzę na temat tego zjawiska, a przede wszystkim bezwzględnie stosować się do komunikatów meteorologicznych i dopasować plany turystyczne do aktualnych i prognozowanych warunków atmosferycznych. Zagrożenie zejściem lawin śnieżnych dotyczy zwłaszcza okresu zimowego, ale mogą one występować również jesienią oraz wiosną, gdy pokrywa śnieżna na stokach zaczyna topnieć.

PAMIĘTAJ!

Zawsze przed wyjściem w góry zostaw w miejscu pobytu wiadomość o trasie wycieczki i przewidywanej godzinie powrotu. Jeżeli zmienisz plany zawiadom o tym GOPR-TOPR.

Lawiny w Polsce występują w Tatrach, Bieszczadach, Karkonoszach, Beskidach, Pieninach, Górach Opawskich. Szczegółowe informacje o szlakach turystycznych i narciarskich zagrożonych lawinami na danym terenie górskim uzyskamy w : informacji turystycznej, w Górskim Ochotniczym Pogotowiu Ratunkowym (GOPR) i Tatrzańskim Ochotniczym Pogotowiu Ratunkowym (TOPR), w schroniskach turystycznych, w stacjach narciarskich.

OSTRZEŻENIA - STOPNIE ZAGROŻENIA LAWINOWEGO

Stopnie służą do oznaczenia prawdopodobieństwa zejścia lawiny w górach. Skala jest pięciostopniowa i powszechnie stosowana w ratownictwie międzynarodowym, również w Polsce, stopień zagrożenia lawinowego podawany jest w komunikatach medialnych, lokalnych i ogólnokrajowych.

I stopień – zagrożenie nieznaczne, mechaniczne zejście lawiny jest możliwe przy bardzo dużym nacisku (np. grupa narciarzy) na pokrywę na skrajnie stromych stokach (kąt nachylenia powyżej 40 stopni); możliwe samoistne występowanie małych lawin; bezpieczne warunki do uprawiania narciarstwa i turystyki pieszej.
II stopień – zagrożenie umiarkowane, opad śniegu od 10 do 20 cm, pokrywa śnieżna średnio związana - zejście lawiny jest możliwe przy znacznym obciążeniu na bardziej stromych stokach (kąt nachylenia powyżej 35-40 stopni); nie należy wchodzić do żlebów i na strome odkryte stoki.
III stopień – zagrożenie znaczne, opad śniegu od 20 do 40 cm, pokrywa śnieżna słabo związana na niektórych stromych stokach (kąt nachylenia powyżej 30 stopni) - mechaniczne zejście lawiny może spowodować pojedynczy człowiek; należy omijać niebezpieczne miejsca (np. stoki z nawianym śniegiem); powinno się korzystać z usług profesjonalnego przewodnika; istnieje ryzyko samorzutnego zejścia średniej lawiny.
IV stopień – zagrożenie duże, opad śniegu od 40 do 70 cm, pokrywa śnieżna słabo związana na większości stoków stromych - duże lawiny mogą występować samoistnie; należy poruszać się jedynie po bezpiecznych szlakach i trasach; zaleca się nie wychodzenie w góry.
V stopień – zagrożenie bardzo duże, opad śniegu od 70 do 100 cm, pokrywa śnieżna słabo związana na wszystkich stokach (chwiejna);lawiny występują samoistnie; obowiązuje BEZWZGLĘDNY zakaz wyjść w góry.

JEŚLI DOJDZIE DO WYPADKU W GÓRACH:

1. Dzwoń na numer ratunkowy 601 100 300 lub numer alarmowy 985 - postaraj się podać jak najdokładniej swoje położenie, określ szlak, którym szedłeś, wymień punkty orientacyjne w terenie, podaj swój numer telefonu;
2. Gdy okaże się to niemożliwe wzywaj pomocy jakimkolwiek sygnałem akustycznym lub świetlnym - sześć razy na minutę z jednominutową przerwą;
3. Wezwanie pomocy kieruj w stronę prawdopodobnego przejścia szlaku lub trasy;
4. Czekając na pomoc, postaraj się ulokować w miejscu dającym schronienie np. na osłoniętej półce skalnej.

Dane kontaktowe

Biuro Zarządzania Kryzysowego

ul. Słonimska 2/2, pok. B3
15-028 Białystok
tel.: 85 869 6479
tel./fax: 85 869 6535
bzk@um.bialystok.pl

Telefony alarmowe

112  Telefon alarmowy 

998 Straż Pożarna

997 Policja

999 Pogotowia Ratunkowe

986 Straż Miejska 

---

991 Pogotowie energetyczne

992 Pogotowie gazowe

993 Pogotowie ciepłownicze

994 Pogotowie Wodociągowe