Pytania i odpowiedzi
Odpowiedzi na powyższe pytania zostały udzielone w trakcie konferencji online z 4 marca 2021 r., w której uczestniczył prezydent Tadeusz Truskolaski oraz eksperci. Link do konferencji (odpowiedź od 32:26)
Lotniska te są takie same tylko pod względem jednego parametru: długości pasa. Różni je przede wszystkim nośność pasa. Lotnisko w Białymstoku może przyjąć dwa razy cięższe samoloty niż w Suwałakch. LOT w przypadku Białegostoku rozważał nawet używanie najmniejszego Embraera 175 (samolot odrzutowy). Mógłby on wykonywać operacje przy pełnej długości pasa (1350 m), zabierając mniej pasażerów.
LOT był też zainteresowany podejmowaniem pasażerów do lotów na dłuższe trasy, między innymi trasy transatlantyckie. Odprawa odbywałaby się w Białymstoku, a LOT miałby pewność, że pasażerowie polecą dalej tymi liniami. Między liniami też jest konkurencja i mogą rozważać Białystok w kontekście uwzględnienia miasta w swojej siatce połączeń, zanim zrobi to ktoś inny. Ze względu na obecną długość pasa będą to loty krajowe i do bliższej Europy.
Lotnisko w Suwałkach ma inną kategorię lotniska niż w Białymstoku. Tam nie planuje się regularnych połączeń pasażerskich. W Białymstoku wykonawca lotniska został wybrany za pomocą przetargu publicznego, w którym zaproponował cenę wykonania zadania z minimalnym zyskiem. Rynek zweryfikował cenę. W Białymstoku nie znalazł się inwestor, który zdecydował się na dofinansowanie lotniska.
Władzom województwa nie udało się wybudować lotniska regionalnego, którego lokalizację rozważano między innymi w Topolanach. Miasto Białystok nie buduje lotniska regionalnego, tylko lotnisko lokalne. Kiedyś były dostępne środki UE na budowę lotnisk regionalnych, ale uznano wówczas, że tak oddalone lotnisko w peryferyjnej części województwa nie będzie generowało odpowiedniego ruchu, tylko ogromne koszty. Natomiast lotnisko Krywlany było, jest i będzie.
Teren lotniska Krywlany od dawna pełni funkcję lotniczą. Białostockie lotnisko w 1927 roku zaliczane było do II klasy, podobnie jak lotniska w Krakowie, Toruniu i Lublinie. Budowa pasa startowego rozpoczęła się przed wybuchem II wojny światowej. Lotnisko uzyskało świadectwo rejestracji wydane przez Ministra Komunikacji – Centralny Zarząd Lotnictwa Cywilnego 3 września 1970 r. W obowiązującym Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego obszar ten nadal jest przeznaczony pod lotnisko.
Lotnisko w Białymstoku jest inwestycją oczekiwaną i pożądaną przez mieszkańców od wielu lat. Stwarza niepowtarzalne cywilizacyjne szanse rozwojowe dla miasta i regionu. Oddziaływanie lotniska ma bezpośredni wpływ na konkurencyjność tego obszaru, gdzie dostęp do transportu lotniczego jest jednym z czynników decydujących o lokalizacji działalności gospodarczej. Wokół portów lotniczych rozwijają się strefy przemysłów wysokich technologii. Funkcjonujące lotnisko w Białymstoku będzie szansą na przyciągnięcie firm z nowoczesnymi technologiami, co przełoży się na realne funkcjonowanie gospodarki opartej na wiedzy i w konsekwencji powstawanie lepszych jakościowo miejsc pracy.
Komunikacja lotnicza (pasażerska i transport towarów) stymuluje aktywność gospodarczą, wpływa na rozwój branży turystycznej oraz sprzyja nawiązywaniu szeroko rozumianej współpracy. Z tych względów lotnisko ma znaczący wpływ na rozwój miasta. Potwierdzeniem tego faktu może być dyskusja na debacie publicznej Polska Press w 2017 r. lub też opublikowany Raport pn. „Centralny Port Komunikacyjny: analiza wpływu przygotowania i realizacji inwestycji na gospodarkę w Polsce”.
Warto nadmienić, że ze względu na uwarunkowania lotnisko Krywlany nigdy nie będzie dużym regionalnym portem lotniczym.
Celem zrealizowanego przedsięwzięcia jest dostosowanie parametrów i warunków technicznych lotniska wyłącznego do pełnienia funkcji lotniska otwartego – użytku publicznego o ograniczonej certyfikacji (LUPOC).
Na lotnisku aktualnie mogą startować i lądować statki powietrzne, których charakterystyka odpowiada cechom eksploatacyjnym określonym kodem referencyjnym lotniska 2B. Po usunięciu przeszkód naturalnych, zagrażających bezpieczeństwu ruchu lotniczego, wszczęta zostanie procedura, która umożliwi zmianę certyfikatu i uzyskanie kodu referencyjnego 3C jako docelowego. Wtedy możliwe będzie wykorzystanie pełnej infrastruktury zbudowanej, utwardzonej drogi startowej.
Zgodnie z ustawą Prawo lotnicze formuła lotniska użytku publicznego o ograniczonej certyfikacji daje możliwość dostosowywania wyposażenia lotniska i poziomu eksploatacji do realnego zapotrzebowania na usługi lotnicze. Niezbędne będzie racjonalne uzupełnianie infrastruktury o elementy służące sprawnemu i bezpiecznemu funkcjonowaniu lotniska. Rozbudowa infrastruktury będzie realizowana etapami, w ramach istniejących uwarunkowań oraz możliwości finansowych.
Dotychczas zrealizowany zakres przedsięwzięcia został zaplanowany tak, aby nie ograniczać rozwoju lotniska w przyszłości, w tym również możliwości wydłużenia pasa startowego zgodnie ze wskazaniami Programu Funkcjonalno-Użytkowego. Ponadto na rozwój infrastruktury lotniskowej zarezerwowana została przestrzeń w południowej części lotniska.
Informacje dotyczące kwestii technicznych dostępne są w zaktualizowanym w 2019 r. Programie Funkcjonalno-Użytkowym.
Zgodnie z wypowiedzią Piotra Niewiarowskiego – eksperta ds. infrastruktury lotniskowej –system nawigacji ILS nie jest konieczny do tego, aby na lotnisku Krywlany lądowały samoloty rejsowe. LOT analizując lotnisko Krywlany wiedział, jakie mamy systemy nawigacyjne. Na lotnisku Krywlany mamy system świateł PAPI. Są to wzrokowe pomoce nawigacyjne. Oczywiście najlepsza jest radiowa ILS, ale system ten można będzie pozyskać w późniejszym etapie. Bez tego systemu funkcjonowały już regionalne lotniska w kraju. To, że system można pozyskać, nie znaczy, że trzeba go kupić. Lotniska rozwijające się wymieniają systemy ILS na nowszej klasy. Często dysponent Polska Agencja Żeglugi Powietrznej oddaje bezpłatnie taki system lotniskom zaczynającym działalność. System ILS jest to drugi etap rozwoju lotniska.
Według statystyk Urzędu Lotnictwa Cywilnego w 2019 r. porty lotnicze w Polsce obsłużyły ok. 49 mln pasażerów i ponad 400 tys. operacji. Według projekcji ULC z 2017 r. prognozowana liczba obsłużonych pasażerów w 2035 roku wyniesie ok. 95 mln, natomiast liczba operacji pasażerskich – ok. 700 tys. Mając na względzie aktualną sytuację pandemiczną na świecie trend ten może nieznacznie się zmienić. Jednak powyższe dane statystyczne pokazują, że w najbliższych latach będziemy obserwować dalszy rozwój transportu lotniczego w Polsce. Rosnąca popularność wyjazdów zagranicznych w sezonie urlopowym sprawia, że wzrasta zainteresowanie transportem lotniczym, którego oczywistą zaletą jest szybkość w przemieszczaniu się.
Powyższy trend będzie można zaobserwować również na lotnisku Krywlany w momencie, gdy zostaną uruchomione regularne połączenia. Ewentualne wydłużanie pasa będzie zależało od wielu czynników, w tym od rozwoju funkcjonowania lotniska i możliwości finansowych. Parametrami pokazującymi stan wykorzystania lotniska będą między innymi: liczba obsłużonych pasażerów oraz liczba operacji lotniczych w ciągu roku.
Na obecnym etapie Miasto rozważa najbardziej optymalne formy zarządzania lotniskiem, a nie portem lotniczym na Krywlanach. Jedną z nich jest możliwość powierzenia zarządzania lotniskiem spółce z ograniczoną odpowiedzialnością. Powołana spółka przejęłaby funkcje i zadania związane z zarządzaniem lotniskiem od dotychczasowego Zarządzającego.
Powyższe kwestie rozważane są między innymi w „Opracowaniu dotyczącym określenia modelu zarządzania operacyjnego Lotniska Krywlany”.
4 kwietnia 2020 r. Urząd Lotnictwa Cywilnego zatwierdził dla lotniska Białystok Krywlany (EPBK) certyfikat o kodzie referencyjnym 2B określający warunki korzystania z lotniska na drodze startowej o nawierzchni sztucznej na tzw. przesuniętych – czyli krótszych – progach startowych ze względu na istniejące naturalne przeszkody lotnicze w najbliższym otoczeniu lotniska.
Certyfikat umożliwia wykonywanie lotów krajowych, handlowych i niehandlowych, w oparciu o zasady VFR. Loty mogą być wykonywane w porze dziennej i nocnej, okresowo, w terminach i godzinach ustalonych przez zarządzającego i podanych do publicznej wiadomości. Na lotnisku mogą startować i lądować statki powietrzne, których charakterystyka techniczna odpowiada warunkom eksploatacyjnym określonym kodem referencyjnym lotniska 2B. Po usunięciu przeszkód naturalnych, zagrażających bezpieczeństwu ruchu lotniczego, wszczęta zostanie procedura nadania lotnisku kodu referencyjnego 3C jako docelowego, gdzie możliwe będzie pełne wykorzystanie zrealizowanej infrastruktury. Na utwardzonym pasie będą mogły wykonywać operacje lotnicze samoloty zabierające na pokład do 50 pasażerów.
Kod lotniska należy traktować jako standard odnoszący się do przeważającej części infrastruktury, jednakże należy mieć na uwadze, że dział operacyjny linii może dokonać (z reguły dokonuje) przeglądu specyfikacji portu lotniczego w odniesieniu do konkretnego samolotu i na podstawie ustaleń podejmuje decyzję, czy na danym lotnisku będzie można wykonać bezpiecznie operację startu i lądowania na danym typie samolotu.
Przed wybuchem pandemii zainteresowanie przewozami do i z lotniska Krywalny w Białymstoku wyrażali trzej przewoźnicy (PLL LOT, SprintAir i Nekera). Obecnie – z uwagi na panujący stan epidemii oraz brak w pełni funkcjonującego pasa (1350 m) ze względu na istniejące w otoczeniu lotniska przeszkody lotnicze – rozmowy zostały zawieszone. Deklaracje i informacje dotyczące cen biletów lotniczych należą wyłącznie do kompetencji przewoźnika. Będą znane wtedy, gdy zostaną uruchomione regularne połączenia.
Inwestycje związane z transportem zbiorowym z reguły nie są rentowne i są dofinansowywane ze środków publicznych (zwykle jest to dofinansowanie ze środków samorządów gminnych lub wojewódzkich oraz budżetu państwa). Tak jest w przypadku zarówno komunikacji miejskiej, jak również lotnisk regionalnych.
Według danych obecnego użytkownika lotniska Krywlany – Aeroklubu Białostockiego – liczba operacji wykonywanych w 2020 roku wyniosła 6517, w tym 3469 samolotów, 1000 śmigłowców (LPR, SG) i 2048 szybowców. Porównując z rokiem 2019 (5983) liczba wykonywanych operacji wzrosła o 534, a w porównaniu z rokiem 2018 (4434) nastąpił wzrost o ok. 47%.
Natomiast co do przewożonego ładunku i pasażerów – do monitorowania i rejestrowania takich danych uprawnione są tylko odpowiednie służby.
Kołowanie samolotów odbywa się z reguły na ziemi, w miejscu do tego przeznaczonym na terenie lotniska.
Wykaz punktów nawigacyjnych przy dolotach i odlotach VFR do/z lotniska Krywlany dostępny jest w dokumentacji AIP (Zbiór Informacji Lotniczych) Polska, który jest publikowany i wydawany przez Polską Agencję Żeglugi Powietrznej.
Od początku zakładano, że lotnisko będzie miało wyłącznie charakter lokalny. W ramach cyklicznych połączeń będzie się odbywało kilka operacji lotniczych dziennie. Przed wybudowaniem pasa startowego na Krywlanach opracowany został raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko, który był podstawą do analizy i oceny wpływu przedsięwzięcia na środowisko i wydania decyzji przez RDOŚ.
Przedmiotem raportu było przedstawienie na podstawie udostępnionych realizowanych projektów oraz dostępnych programów obliczeniowych zasięgu oddziaływań zamierzenia inwestycyjnego na wskazane w ustawie komponenty środowiska. Źródła hałasu ujęte w obliczeniach stanowiły: hałas lotniczy związany z funkcjonowaniem lotniska oraz przemysłowy (hałas komunikacyjny po terenie oraz z pozalotniczych źródeł hałasu).
Ocenę hałasu lotniczego w fazie eksploatacji przeprowadzono wykorzystując do obliczeń metodykę obliczeniową INM, uwzględniając typy statków powietrznych, które najczęściej wykonują operacje lotnicze, czyli Cessna 152, Cessna 172 oraz śmigłowiec LPR. Analiza uzyskanych wyników z przeprowadzonych obliczeń nie wykazała przekroczenia dopuszczalnych norm na terenach mieszkaniowych. Na obecnym etapie lotnisko nie jest inwestycją uciążliwą. Faktyczny hałas będzie można stwierdzić w momencie, gdy zostaną uruchomione regularne połączenia. Miasto będzie starało się w miarę możliwości na bieżąco eliminować uciążliwości wynikające z funkcjonowania lotniska, np. poprzez wprowadzenie ograniczeń liczby połączeń w porze nocnej.
Mieszkańcy Białegostoku od wielu lat chcą lotniska na Krywlanach i nie obawiają się jego rozwoju – taki wniosek płynie z badania przeprowadzonego w marcu 2021 r. przez Pracownię Rozwoju Miast. Niemal 63% ankietowanych uważa, że lotnisko w Białymstoku jest potrzebne. Prawie 53% badanych wskazuje rozwój infrastruktury lotniskowej za jedną z najważniejszych spraw do rozwiązania w mieście. Blisko 89% biorących udział w badaniu uznaje, że potrzebne jest zapewnienie dobrze płatnych miejsc pracy. Lotnisko może się do tego przyczynić – najważniejsze korzyści z rozwoju lotniska, jakie dostrzegają respondenci, to właśnie powstanie atrakcyjnych miejsc pracy (blisko 42% badanych), a także szansa na dalszy rozwój miasta (prawie 45%), możliwość lotu na wakacje z Białegostoku (ponad 42%) i zachęta dla inwestorów (ponad 32%). Jednocześnie 65% respondentów deklaruje, że nie ma żadnych obaw związanych z rozwojem lotniska.
Dane zawarte w raporcie pochodzą z badania opinii mieszkańców Białegostoku, które zostało przeprowadzone przez Pracownię Rozwoju Miast w dniach 23-25 marca 2021 r. metodą CATI (wywiady telefoniczne wspomagane komputerowo). Przebadano reprezentatywną próbę N=500 pełnoletnich mieszkańców Białegostoku.
Teren lotniska od dawna pełnił funkcję lotniczą i nadal zgodnie ze Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego ta funkcja jest utrzymana. W sąsiedztwie lotniska zlokalizowane są tereny inwestycyjne przeznaczone w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego pod działalność produkcyjną i usługową.
Należy nadmienić, że lotnisko Krywlany w Białymstoku ma charakter lotniska lokalnego, natomiast lokalizacja/budowa lotniska regionalnego na terenie województwa należy do kompetencji i decyzji marszałka województwa podlaskiego.