• Panorama miasta Białystok, widok z lotu ptaka, z lewej strony znajduje się Pałac Branickich na środku Katedra Białostocka Kościół Farny

Poprawa jakości funkcjonowania systemu transportu publicznego miasta Białegostoku - etap I

Projekt Z/2.20/I/1.1.2/100/05
„Poprawa jakości funkcjonowania systemu transportu publicznego miasta Białegostoku” – Etap I jest współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego

Miasto Białystok efektywnie pozyskuje fundusze unijne dostępne na realizację zadań mających na celu zaspokojenie potrzeb mieszkańców. Dotację w największej wysokości – Miasto uzyskało na realizację projektu „Poprawa jakości funkcjonowania systemu transportu publicznego miasta Białegostoku” – Etap I w ramach Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego na lata 2004-06, Działanie 1.1 Modernizacja i rozbudowa regionalnego układu transportowego.

Po pozytywnym przejściu przez projekt wieloetapowej oceny, 16 września 2005 r. Miasto Białystok podpisało z Wojewodą umowę, przyznającą dofinansowanie na realizację projektu. Jego wartość wyniosła 66 mln zł, z czego pieniądze unijne to ponad 36 mln zł, czyli ponad 64% kosztów kwalifikowanych. Jest to nie tylko najwyższa kwota dotychczas uzyskana przez białostocki samorząd, ale także największe dofinansowanie z przyznanych w województwie podlaskim w ramach ZPORR.

Etap I stanowi integralną część programu „Poprawy jakości funkcjonowania systemu transportu publicznego miasta Białegostoku”. Cele programu zostały ujęte w Zintegrowanym planie rozwoju transportu publicznego, w którym zaproponowano utworzenie „korytarzy autobusu wysokiej jakości” na ulicach obciążonych wysokimi potokami pasażerskimi, które stanowiły przedmiot poszczególnych etapów programu. Wpływ na podjęcie decyzji o realizacji programu „Poprawy jakości funkcjonowania systemu transportu publicznego miasta” miały m.in. następujące przesłanki:

  • nasilanie się ruchu samochodowego w centrum miasta,
  • spadek zapotrzebowania na korzystanie z transportu zbiorowego,
  • nieodpowiednia jakość usług komunikacji zbiorowej, spowodowana m.in. przez stosowanie wyeksploatowanego taboru,
  • niewystarczający poziom bezpieczeństwa i komfortu jazdy, spowodowany złym stanem nawierzchni jezdni, zatok autobusowych, przystanków,
  • uciążliwość transportu i negatywny wpływ na środowisko.

Skutki tego stanu rzeczy to: zatłoczone ulice, liczne utrudnienia komunikacyjne oraz degradacja środowiska. Wdrożenie inwestycji z założenia miało powyższe problemy zniwelować.

Celem strategicznym projektu było podniesienie atrakcyjności i stopnia wykorzystania autobusowej komunikacji zbiorowej w centrum Białegostoku. Działania przewidziane w projekcie skierowano do mieszkańców, aby zachęcić ich do korzystania z komunikacji zbiorowej i do rezygnacji z odbywania podróży samochodem do centrum miasta. W zakres rzeczowy projektu wchodziły: modernizacja ciągu komunikacyjnego ulic: Kopernika – Zwierzynieckiej - 11 Listopada - Skłodowskiej - Liniarskiego - Kalinowskiego oraz zakup 43 ekologicznych autobusów, dostosowanych do potrzeb osób niepełnosprawnych.

Ciąg komunikacyjny wchodzący w zakres projektu przebiega przez newralgiczne dla mieszkańców i przyjezdnych tereny centrum administracyjnego Miasta. Linie autobusowe przebiegające przez modernizowany ciąg służą pasażerom zainteresowanym dojazdem do największych specjalistycznych szpitali w województwie, sądu oraz uczelni wyższych. Etap I programu realizowany jest we współpracy z miejskimi spółkami świadczącymi usługi z zakresu transportu zbiorowego: Komunalnym Przedsiębiorstwem Komunikacyjnym Sp. z o.o., Komunalnym Przedsiębiorstwem Komunikacji Miejskiej Sp. z o.o. i Komunalnym Zakładem Komunikacyjnym Sp. z o.o. W ramach projektu wykonano m.in.: nawierzchnie jezdni częściowo z betonu asfaltowego, a na Pl. Uniwersyteckim i ul. Liniarskiego z kostki kamiennej - łącznie 5,10 km. Zmodernizowano 129 słupów oświetleniowych, przebudowano sygnalizację świetlną na skrzyżowaniu ul. Legionowej z ul. Skłodowskiej5 oraz umiejscowiono dodatkową na skrzyżowaniu ulic Zwierzynieckiej i 11 Listopada. Zmodernizowano 17 przystanków i 13 zatok autobusowych, 3,11 km sieci kanalizacji deszczowej. Wymieniono chodniki na ciągi z kostki polbruk oraz płytek betonowych. Wybudowano ścieżki rowerowe oraz miejsca parkingowe przy modernizowanym ciągu. Ponadto wzmocniono i dostosowano nawierzchnię w przebudowywanym korytarzu do dopuszczalnego obciążenia w UE tj. do 115 kN/oś.

Roboty budowlano-montażowe zostały ukończone zgodnie z planem zawartym w harmonogramie rzeczowo-finansowym. Ostatni modernizowany ciąg ul. Kopernika został oddany do użytku w miesiącu październiku 2007 r.
Realizacja projektu nie przebiegała jednak bez przeszkód. Najwięcej problemów towarzyszyło przetargowi na dostawę autobusów. Na wybór komisji przetargowej wpłynęły 4 protesty, z których aż 3 trafiły pod obrady sądu. Wszystkie z nich zostały ostatecznie rozstrzygnięte na korzyść Miasta, które w imieniu spółek prowadziło postępowanie. Ponadto, ze względu na dużą wartość przetargu, świadkiem prac komisji przetargowej był obserwator powołany przez Urząd Zamówień Publicznych, a zanim podpisano umowę z dostawcą dokumentacja przetargowa podlegała kontroli prowadzonej przez Prezesa UZP.

W efekcie dopiero po upływie prawie 8 miesięcy od ogłoszenia przetargu uruchomiono produkcję autobusów, która trwała kolejne 9 miesięcy, przy czym wykonawca umowy sukcesywnie dostarczał wyprodukowane autobusy. W wyniku tego od marca 2007 r. mieszkańcy mogą cieszyć się komfortową jazdą 43 nowymi autobusami, w tym 11 przegubowymi.

Białystok jest pierwszym miastem w Polsce, które zakupiło autobusy spełniające normę emisji spalin EURO 4. W celu dostosowania transportu zbiorowego do wymogów niepełnosprawnych użytkowników, niskopodłogowe autobusy zostały wyposażone w system umożliwiający zapowiedzi głosowe. Ponadto we wszystkich pojazdach zainstalowano system cyfrowego monitoringu składający się z kamer, urządzenia do nagrywania oraz monitora. Każdy z autobusów posiada również system GPS z rejestratorem jazdy i urządzeniem umożliwiającym sterowanie sygnalizacją świetlną w „korytarzach wysokiej jakości”, co w znacznym stopniu skróci czas przejazdu na wybranym ciągu komunikacyjnym. Jest to pierwszy element działań, podjętych przez Miasto w celu stworzenia priorytetów dla komunikacji miejskiej w ruchu ulicznym.
Dostawa autobusów na łączną kwotę 41,0 mln zł finansowana była na zasadach refundacji poniesionych wydatków w ponad 64% kosztów kwalifikowanych ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, pozostałą część sfinansowały, ze środków własnych, spółki komunikacyjne.

W okresie od 28 stycznia do 28 kwietnia b.r. Instytucja Pośrednicząca – Podlaski Urząd Wojewódzki przeprowadziła kontrolę na zakończenie realizacji projektu. Nie stwierdzono żadnych uchybień, w związku z powyższym dnia 30 maja b.r. na rachunek Miasta została przekazana płatność końcowa, zamykająca realizację inwestycji.
Implementacja projektu przyczyniła się do podniesienia komfortu podróży – poprzez zakup nowego taboru przez miejskich przewoźników. Natomiast modernizacja nawierzchni śródmiejskich ulic nie tylko spowodowała poprawę warunków i bezpieczeństwa ruchu, ale też wpłynęła na zmniejszenie emisji hałasu w centrum Miasta.

W latach 2008–13 Miasto Białystok planuje pozyskanie środków z funduszy Unii Europejskiej na kontynuację realizacji programu „Poprawy jakości funkcjonowania systemu transportu publicznego miasta Białegostoku” w kolejnych dwóch etapach.

W Etapie II planowanym do realizacji w latach 2008-2010 zakupione zostaną 24 ekologiczne autobusy oraz wykonana modernizacja kolejnego istotnego ciągu komunikacyjnego – ul. Produkcyjnej, Antoniuk Fabryczny, Antoniukowskiej, Knyszyńskiej oraz Sienkiewicza i Wasilkowskiej. Zostanie wprowadzony pilotażowo system priorytetów dla autobusów, zapewniający pierwszeństwo dla transportu publicznego w ruchu miejskim.

W Etapie III planowanym do realizacji w latach 2011-2013 zakupione zostaną 74 autobusy oraz wykonana modernizacja ciągu komunikacyjnego – ul. Legionowej, H. Sienkiewicza i Al. Piłsudskiego z przebudową skrzyżowania ul. H Sienkiewicza z Jurowiecką. Planowane jest ponadto wybudowanie centrum przesiadkowego w rejonie ul. Sienkiewicza, między skrzyżowaniem z Al. J. Piłsudskiego, a ul. Jurowiecką, do obsługi dotychczasowych 11 linii komunikacji miejskiej, linii komunikacji regionalnej, uzupełnione o stanowiska taxi. W Etapie III zakłada się budowę centrum sterowania ruchem w zakresie zarządzania komunikacją zbiorową.

Środki w wysokości ponad 59 mln EUR łącznie, zostały wstępnie zarezerwowane na realizację obu projektów poprzez ujęcie ich w Indykatywnym Planie Inwestycyjnym Programu Rozwój Polski Wschodniej. Dnia 21 maja 2008 r. Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości zawarła z Miastem Białystok umowy dotyczące przygotowania obu inwestycji w ramach Programu Operacyjnego Rozwój Polski Wschodniej 2007 – 2013.

Biuro Funduszy Europejskich

ul. Słonimska 1, pok. 902
15-950 Białystok
tel.: 85 869 6222
fax: 85 869 6976
b.fe@um.bialystok.pl

Do góry