Stanowisko Rady Miasta w sprawie ogłoszenia roku 2019 rokiem Ryszarda Kaczorowskiego, Seweryna Nowakowskiego oraz Feliksa Filipowicza
STANOWISKO
RADY MIASTA BIAŁYSTOK
z dnia 24 września 2018 roku
W 2019 roku przypada 100. rocznica urodzin Ryszarda Kaczorowskiego, ostatniego Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej na Uchodźstwie, honorowego obywatela Białegostoku. Prezydent Ryszard Kaczorowski urodził się 26 listopada 1919 roku w Białymstoku. Wychowywał się w domu przy ulicy Mazowieckiej 7. Od najmłodszych lat był harcerzem. Po zajęciu Białegostoku przez Armię Czerwoną tworzył Szare Szeregi jako komendant okręgu białostockiego. W 1940 roku został aresztowany przez NKWD i skazany na karę śmierci, którą ostatecznie zamieniono na karę 10 lat łagrów. W 1941 roku został wywieziony na Kołymę. Zwolniono go w wyniku amnestii. Wstąpił wówczas w szeregi Armii Polskiej pod dowództwem Generała Andersa, z którą przeszedł cały szlak bojowy, walcząc m.in. pod Monte Cassino. Po wojnie pozostał na emigracji w Wielkiej Brytanii. W 1986 roku powołano go do rządu RP na uchodźstwie i powierzono funkcję ministra do spraw krajowych. Stanowisko Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej na Uchodźstwie objął 19 lipca 1989 roku. 22 grudnia 1990 roku podczas uroczystości na Zamku Królewskim w Warszawie przekazał insygnia władzy państwowej pierwszemu wybranemu w wolnych wyborach Prezydentowi Lechowi Wałęsie. W ciągu ostatnich 20 lat chętnie wracał do rodzinnego Białegostoku, był tu również w swoje 90 urodziny. Pomimo, iż większość życia spędził w Londynie, nigdy nie przyjął brytyjskiego obywatelstwa. Zginął 10 kwietnia 2010 roku w Smoleńsku, w katastrofie rządowego samolotu wraz z 95 innymi pasażerami udającymi się na obchody 70 rocznicy zbrodni katyńskiej.
W 2019 roku przypada także 125. rocznica urodzin Seweryna Nowakowskiego oraz 85. rocznica objęcia przez niego urzędu Prezydenta Miasta Białegostoku. Seweryn Nowakowski urodził się 8 stycznia 1894 roku w Piotrkowie Trybunalskim. W 1931 roku został desygnowany przez premiera na stanowisko komisarza rządowego w Białymstoku. Stanowisko to sprawował do 1934 roku, kiedy to został Tymczasowym Prezydentem Miasta Białegostoku a po wygraniu wyborów w 1935 r. Prezydentem Miasta Białegostoku. Seweryn Nowakowski aktywnie pracował na rzecz miasta. Rozpoczął zakrojony na wielką skalę program porządkowania miasta m.in. budowę kanalizacji, elektryfikację i oświetlenie miasta, brukowanie ulic, regulację rzeki Białej. Uzdrowił finanse miejskie przywracając równowagę budżetową. Rozpoczął przebudowę wiaduktu kolejowego łączącego centrum z dzielnicą Antoniuk. Zakończył budowę Szpitala Miejskiego. Powołał Straż Obywatelską, która pomagała utrzymywać porządek w mieście. Dbał o rozwój miasta, wybudował dwie hale targowe. Zbudował i zagospodarował miejski wodny ośrodek rekreacyjny w Dojlidach, założył Park Miejski im. Księcia Józefa Poniatowskiego oraz zakończył kosztowną i trwającą wiele lat budowę Domu Ludowego im. Marszałka Józefa Piłsudskiego (obecnie Teatr Dramatyczny). Prezydent Seweryn Nowakowski był członkiem, a następnie Sekretarzem Związku Miast Polskich z siedzibą w Warszawie. Dzięki tej funkcji uzyskiwał dotacje dla rozwoju Białegostoku. W 1939 roku został aresztowany przez NKWD i osadzony w więzieniu w Białymstoku, następnie wywieziony do ZSRR, gdzie zaginął bez wieści. W 2019 roku minie 80 lat od jego aresztowania.
W 2019 roku przypada również 150. rocznica urodzin Feliksa Filipowicza oraz 100. rocznica jego wyboru na pierwszego Prezesa Rady Miasta w międzywojennej historii Białegostoku. Feliks Filipowicz urodził się w 1869 roku w Kiejdanach. Dyplom prowizora farmacji uzyskał na Cesarskim Uniwersytecie Warszawskim w roku 1898. W 1907r. został aresztowany przez policję z powodu nieprawomyślnych poglądów. Prawdopodobnie w 1909 r. osiedlił się w Białymstoku, a rok później objął zarząd apteki Zofii Narkiewicz-Jodko. W 1915r. odkupił aptekę i prowadził ją do 1921 r. samodzielnie, następnie zaś był współwłaścicielem, a następnie sprzedał aptekę w 1927 r. Feliks Filipowicz był jednym z najbardziej aktywnych działaczy niepodległościowych na terenie Białegostoku. W 1915 r. wszedł w skład 7-osobowego Towarzystwa Pomocy Szkołom Polskim. W 1917 r. został wiceprzewodniczącym nowopowstałego Centralnego Komitetu Narodowego na obwód ziemi białostockiej. Wkrótce potem został aresztowany w ramach represji wymierzonych w CKN. W połowie lutego 1919r. do Białegostoku wkroczyły pierwsze oddziały wojsk polskich. 19. lutego Feliks Filipowicz wrócił do Białegostoku, włączając się w działalność Tymczasowego Komitetu Miejskiego. 7.09.1919 r. odbyły się pierwsze wybory do Rady Miasta Białegostoku. Natomiast, 15.10.1919 r. został wybrany na pierwszego prezesa Rady Miasta w międzywojennej historii Białegostoku. Feliks Filipowicz przykładał wiele uwagi do spraw zaopatrzenia miasta. Uzyskał dla Białegostoku amerykańską pomoc aprowizacyjną i pożyczki państwowe. 11.12.1927 r. został ponownie wybrany na radnego. Następnie, bezskutecznie kandydował do Senatu z ramienia BBWR w 1930 r. 1.08.1932r. rozwiązana została kadencja Rady Miasta. Wówczas skończyła się działalność samorządowa Feliksa Filipowicza. Następnie pracował w Urzędzie Likwidacyjnym w Białymstoku. Nadal angażował się społecznie i charytatywnie. Zmarł 21.01.1941 r. w Białymstoku. Feliks Filipowicz całe swe dorosłe życie służył idei niepodległości Polski i społeczności Białegostoku.
W uznaniu dla tych znamienitych postaci, zasłużonych dla Białegostoku:
Ryszarda Kaczorowskiego – ostatniego Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej na Uchodźstwie, Seweryna Nowakowskiego – Prezydenta Miasta Białegostoku w latach 1934 – 1939, budowniczego nowoczesnego Białegostoku oraz Feliksa Filipowicza - pierwszego Prezesa Rady Miasta w międzywojennej historii Białegostoku Rada Miasta Białystok ogłasza rok dwa tysiące dziewiętnasty
ROKIEM RYSZARDA KACZOROWSKIEGO, SEWERYNA NOWAKOWSKIEGO ORAZ FELIKSA FILIPOWICZA
PRZEWODNICZĄCY RADY
Mariusz Krzysztof Gromko
