Rocznica wyzwolenia Białegostoku

W sobotę, 19 lutego, przypada 103. rocznica wyzwolenia Białegostoku z rąk zaborców. Władze miasta zapraszają mieszkańców do wspólnego złożenia hołdu bohaterom naszej niepodległości.

Rocznicę wyzwolenia Białystok uczci w trakcie oficjalnej uroczystości z udziałem wojska pod pomnikiem marszałka Józefa Piłsudskiego. Rozpocznie się ona w sobotę (19 lutego) o godz. 12.00 na Rynku Kościuszki. Uczestnicy złożą pod pomnikiem kwiaty, zapalą znicze.

– Zapraszamy mieszkańców miasta, aby wzięli udział w rocznicowej uroczystości, a także w wydarzeniach, które specjalnie na ten dzień przygotowało Muzeum Wojska. Wśród interesujących propozycji każdy będzie mógł znaleźć coś dla siebie – zachęca zastępca prezydenta Białegostoku Rafał Rudnicki.

O godz. 10.00 będzie miała miejsce opowieść kuratorska Piotra Białokozowicza o instalacji artystycznej „1919”. Już od rana przed budynkiem Muzeum Wojska będzie można zobaczyć wielkie cyfry tworzące datę 1919. Instalację zdobią grafiki przygotowane między innymi na podstawie fotografii z oficjalnej uroczystości przekazania Polakom władzy w mieście.

O godz. 11.00 rozpocznie się spacer historyczny „Śladami białostockiej niepodległości”. Zbiórka uczestników – przy pomniku Józefa Piłsudskiego na Rynku Kościuszki w Białymstoku. Przewodnikiem będzie Krzysztof Kukliński. Trasa spaceru oparta jest na przygotowanym przez muzeum questcie, którego kontekst historyczny stanowią wydarzenia z 1919 roku. Na uczestników spaceru będą czekały pojawiające się po drodze zadania i zagadki. Zgodnie z kanonem quest ma formę rymowaną, a na końcu podróży na uczestników czeka „skarb”. Misję można realizować także indywidualnie, w dowolnie wybranym momencie (choć najlepiej w godzinach otwarcia instytucji), a liczba osób jest nieograniczona. Potrzebny jest jedynie krótki przewodnik, który znajduje się na stronie muzeum. Autorem tekstu jest Marcin Koziński.

Nie zabraknie także propozycji dla dzieci w wieku 6-12 lat (z opiekunami). O godz. 12.00 zaplanowano warsztaty edukacyjne „Białystok niepodległy” – zajęcia, które w atrakcyjnej formule, z elementami zabawy, przybliżą im historię ich „małej Ojczyzny”. Z uwagi na pandemię liczba miejsc jest ograniczona i decyduje kolejność zgłoszeń. Zapisy prowadzone są telefonicznie pod numerem telefonu 85 741 64 49 lub osobiście w siedzibie muzeum.

Natomiast o godz. 13.00 zostanie otwarta wystawa autorstwa Marka Gajewskiego „Za mundurem panny sznurem…” połączona z happeningiem modowym. W okresie międzywojennym polski mundur wojskowy (oraz innych służb) był jednym z symboli długo wyczekiwanej wolności. Stanowił również wyznacznik honoru, dobrego wychowania i pozycji społecznej. Oficerowie stanowili elitę społeczeństwa. Nic dziwnego, że budzili wyjątkowe zainteresowanie wśród płci przeciwnej. Nowa ekspozycja muzeum opowiada o skali tego zjawiska. Przygotowana została ze zbiorów własnych Muzeum Wojska w Białymstoku oraz Muzeum Marynarki Wojennej w Gdyni, Centralnego Archiwum Wojskowego w Warszawie, Centralnej Biblioteki Wojskowej w Warszawie i kolekcjonerów prywatnych. Otwarcie wystawy połączone będzie z happeningiem modowym przygotowanym przez projektantkę Edytę Uss-Mazewską i Stowarzyszenie „Wokół sztuki”. Kolekcja jest inspirowana wzorami i fasonami mundurów wojskowych.

Ten bogaty w wydarzenia program zakończy rozdawanie flag oraz kiermasz książek i gadżetów Muzeum Wojska w Białymstoku. Początek – godz. 15.00.

Kiedy w listopadzie 1918 roku Polska odzyskiwała wolność, Białystok musiał jeszcze na nią chwilę poczekać. Niemcom zależało na utrzymaniu miasta, ponieważ przebiegała tędy linia kolejowa z Brześcia do Prus Wschodnich, umożliwiająca odwrót ich wojsk z Ukrainy. Porozumienie Naczelnego Dowództwa Wojska Polskiego i POW z Niemiecką Radą Żołnierską sprawiło, że faktyczne wyzwolenie Białegostoku nastąpiło trzy miesiące później, 19 lutego 1919 roku. Wtedy to z miasta odjechał ostatni pociąg z ewakuującym się niemieckim wojskiem, a na ulicach pojawili pierwsi polscy żołnierze. Oficjalne przekazanie władzy, z mszą polową przed kościołem farnym i defiladą, odbyło się 22 lutego 1919 roku.

Anna Kowalska