Płazy i gady Białegostoku
Ukazała się dziesiąta część publikacji o bioróżnorodności miasta – „Płazy i gady Białegostoku”. Autor książki dr Adam Hermaniuk z Wydziału Biologii Uniwersytetu w Białymstoku dokonał w niej przeglądu wszystkich gatunków płazów i gadów notowanych na terenie miasta. Ponadto w Białymstoku rozpoczęła się doroczna akcja ochrony płazów.
W roku 2011 w trakcie inwentaryzacji stwierdzono, że w granicach administracyjnych Białegostoku występowało wówczas 12 gatunków płazów oraz 4 gatunki gadów. Obecnie w granicach miasta występuje 9 gatunków płazów, a stan populacji gadów nie jest znany. Ze względu na skryty tryb życia liczba miejsc występowania gadów na terenie miasta jest prawdopodobnie niedoszacowana.
W ciągu ostatnich 25 lat, mniej więcej co dekadę gruntownie badano stan płazów w mieście. Dzięki temu Białystok jest prawdopodobnie jedynym miastem w Polsce, w którym odbywały się badania tej grupy zwierząt z taką częstotliwością. Miasto Białystok stara się chronić płazy prowadząc działania mające na celu poprawę ich warunków bytowania, m.in. poprzez tworzenie lub renaturyzację zbiorników wodnych. Są one warte poznania, choćby ze względu na pożyteczną rolę, jaką pełnią w przyrodzie i otoczeniu człowieka. Regulują liczebność nadmiernie rozmnażających się organizmów oraz pomagają ludziom w zwalczaniu szkodliwych bezkręgowców. Jako ważne ogniwo łańcucha pokarmowego, stanowią pożywienie dla wielu gatunków ryb, ptaków i ssaków.
W celu ochrony płazów w Białymstoku od wielu lat prowadzona jest akcja, która ma ograniczać ich śmiertelność podczas wiosennych wędrówek do zbiorników wodnych. W tym roku Miasto już po raz dwunasty rozpoczęło tę właśnie akcję. Wczesną wiosną płazy rozpoczynają swoją coroczną wędrówkę do zbiorników wodnych, aby przystąpić do rozrodu. Często trasy ich migracji są przecięte siecią dróg, na których wiele z nich ginie.
Dlatego wzdłuż wytypowanych dróg ustawiane są bariery ochronne oraz pułapki uniemożliwiające płazom wejście na jezdnię. Zwierzęta te przenoszone są na drugą stronę drogi i wypuszczane w bezpiecznym miejscu. Po wypuszczeniu kierują się do zbiorników wodnych, w których przystąpią do rozrodu.
Miejsca ustawienia barier zostały wytypowane na podstawie zgłoszeń mieszkańców i środowisk naukowych: przy Alei Niepodległości, ul. Karpińskiego i ul. Solnickiej, przy ul. Plażowej (naprzeciwko Stawów Dojlidzkich) oraz wzdłuż jednej z dróg odchodzących od ul. gen. Stanisława Maczka.
– Wiosenna akcja czynnej ochrony płazów jest prowadzona przez nasz urząd od 2013 roku. Od początku jej trwania przeniesiono ogółem prawie 8 tysięcy płazów – informuje prezydent Białegostoku Tadeusz Truskolaski. – Tylko w ubiegłym roku liczba uratowanych w ten sposób zwierząt przekroczyła tysiąc.
Ocalone płazy reprezentowały dziewięć gatunków – ropuchę szarą, żabę moczarową, żabę trawną, żabę jeziorkową, rzekotkę drzewną, grzebiuszkę ziemną, kumaka nizinnego, traszkę zwyczajną i prawdziwy rarytas – ropuchę zieloną.
Miasto od dawna organizuje też w szkołach bezpłatne zajęcia edukacyjne na temat biologii płazów, zagrożeń, na które są narażone i sposobów ich ochrony. W ubiegłym roku skorzystało z nich ponad pół tysiąca uczniów.
Anna Kowalska
