Pamięć o powstaniu w getcie
W poniedziałek (16 sierpnia) w Białymstoku odbyły się uroczystości upamiętniające powstanie w białostockim getcie. Główne obchody miały miejsce w południe przy Pomniku Obrońców Getta na Placu Mordechaja Tenenbauma.
Powstanie w getcie białostockim jest uznawane przez historyków za drugi pod względem wielkości, po Warszawie, zryw ludności żydowskiej w walce z hitlerowcami. W Białymstoku znajduje się pomnik upamiętniający obrońców getta. Jest zlokalizowany na placu noszącym imię przywódcy powstania – Mordechaja Tenenbauma. Oficjalna uroczystość z okazji 78. rocznicy powstania odbyła się dziś (16 sierpnia) właśnie w tym miejscu.
Wśród uczestników uroczystości nie zabrakło władz miasta z prezydentem Tadeuszem Truskolaskim na czele, byli też przedstawiciele Rady Miasta, przedstawiciel Ambasady Republiki Federalnej Niemiec Robert von Rimscha, białostoccy honorowi konsule Rumunii i Finlandii, przedstawiciele organizacji i stowarzyszeń żydowskich. Byli również żołnierze i funkcjonariusze Białostockiego Garnizonu, przedstawiciele służb mundurowych, kombatanci, mieszkańcy.
– Utrwalanie historii bohaterów getta, jak również całej spuścizny narodu żydowskiego, jest dziś naszym obowiązkiem. Jego realizacja to zaszczyt dla każdego białostoczanina. Wspominając powstańców jednocześnie oddajemy honor narodowi, który współtworzył Białystok, i bez którego oblicze tego miasta byłoby zupełnie inne – powiedział prezydent Tadeusz Truskolaski.
Przed główną uroczystością złożono kwiaty pod Pomnikiem Wielkiej Synagogi oraz przy tablicy upamiętniającej Icchocka Malmeda. Dziś o godz. 19.00 odbędzie się jeszcze koncert „BASTARDA: NIGUNIM” w klubie Fama przy ul. Legionowej. Wstęp jest bezpłatny.
16 sierpnia 1943 roku to data, którą hitlerowscy okupanci wybrali, by dokonać ostatecznej likwidacji żydowskiej społeczności Białegostoku. Odpowiedzią był wybuch powstania w białostockim getcie. Źle uzbrojeni, nieliczni powstańcy stanęli naprzeciw wielokrotnie liczniejszych oddziałów regularnego wojska. Plan zakładał przedarcie się do Puszczy Knyszyńskiej. Opór został złamany po kilku dniach. Przywódca powstania Mordechaj Tenenbaum i jego zastępca Daniel Moszkowicz popełnili samobójstwo. Niedługo później getto zostało zlikwidowane, a jego mieszkańców wywieziono do obozów w Treblince, Majdanku, Auschwitz i Terezinie. Z ponad 60 tys. Żydów mieszkających przed wojną w Białymstoku i okolicach przeżyło zaledwie kilkuset.
Kamila Bogacewicz
