Apel Rady Miasta Białystok

Podczas dzisiejszej (23 listopada) sesji Rada Miasta zajęła stanowisko w sprawie budżetu Unii Europejskiej na lata 2021-2027 oraz Funduszu Odnowy. Radni w poczuciu odpowiedzialności za wspólnotę lokalną, zaniepokojeni zapowiedziami zawetowania budżetu unijnego, zaapelowali o przyjęcie i uznanie kwot wynegocjowanych w wieloletnim budżecie Unii i Funduszu Odnowy.

Tylko porozumienie w sprawie wieloletniego budżetu na lata 2021-2027 oraz Funduszu Odbudowy zapewni kolejny stały dopływ europejskich środków, które pozwolą na realizację następnych potrzebnych inicjatyw dla naszego miasta i jego mieszkańców. W społecznościach lokalnych szczególnie oczekiwany jest Fundusz Odbudowy, który ma wesprzeć walkę ze skutkami pandemii, pobudzić inwestycje i ochronić miejsca pracy.

– Apelujemy do Prezesa Rady Ministrów o zawarcie porozumienia w sprawie budżetu Unii Europejskiej oraz Funduszu Odbudowy, a także o głosowanie za przyjęciem Wieloletnich Ram Finansowych Unii Europejskiej. Apelujemy o niekorzystanie z prawa weta, które pozbawiłoby nas niezbędnego finansowego wsparcia funduszy, tak koniecznych w aktualnej sytuacji kraju, a przy tym mogłoby zmarginalizować pozycję Polski na arenie międzynarodowej – podkreśla prezydent Białegostoku Tadeusz Truskolaski.

Samorządy terytorialne otrzymują z budżetu państwa środki finansowe nieadekwatne do skali wykonywanych zadań. Z roku na rok wzrasta wysokość niedoszacowania – ostatnio w wyniku niekorzystnych zmian w zakresie podatku PIT i CIT, ale również innych zmian, na przykład w systemie oświaty. Skutki negatywnych dla finansów samorządu terytorialnego decyzji na szczeblu centralnym powodują, że systematycznie spada nadwyżka budżetowa nad wydatkami stałymi, co oznacza wprost zmniejszanie się możliwości inwestowania w rozwój społeczności lokalnej i jakość usług publicznych na jej rzecz.

Dochody miasta Białystok, w związku tylko z ubiegłorocznymi zmianami w zakresie podatku PIT, są niższe od planowanych na rok 2020 o 27 mln zł. Będzie się to przekładało na utratę dochodów w kolejnych latach. Sumując tylko najbliższe 5 lat – to kwota ponad 109 mln zł. Należy też wziąć pod uwagę spadek dochodów związany z epidemią. To oznacza niemal o połowę niższe wydatki na inwestycje i konieczność rezygnacji z wielu projektów oczekiwanych przez mieszkańców, takich jak inwestycje oświatowe, sportowe czy drogowe.

To gmina, jako podstawowa jednostka samorządu terytorialnego, tworzy warunki dla rozwoju każdej dziedziny życia ważnej dla człowieka – mieszkańca gminy, powiatu, województwa, kraju. Bez stabilnego rozwoju gmin nie będzie stabilnego rozwoju kraju. Z kolei do stabilnego rozwoju gmin niezbędnych jest wiele czynników, ale przede wszystkim realizacja podstawowej zasady konstytucyjnej wyrażonej w art. 167 ust. 1 Konstytucji RP – adekwatności środków do zakresu nałożonych zadań publicznych.

Brak zapewnienia odpowiedniego finansowania samorządów na przestrzeni ostatnich dekad rekompensowały środki pomocowe z Unii Europejskiej. To właśnie dostęp do wielkich środków finansowych (163 mld euro) – począwszy od funduszy przedakcesyjnych – zapewnił silne wsparcie polskich reform. Gminy, pozyskując dotacje i dopłaty w ramach licznych programów operacyjnych, mogły bez kolejnego obciążania finansów samorządu zadbać o nowe inwestycje w zakresie lokalnego transportu zbiorowego, wodociągów, kanalizacji, kultury, pomocy społecznej, edukacji, kultury fizycznej i turystyki, zieleni gminnej, ochrony środowiska, ochrony zdrowia, dróg gminnych, ulic i mostów. Uwzględniając stan naszego państwa tylko dalsza możliwość korzystania ze środków finansowych Unii Europejskiej w kolejnych latach zapewni rozwój naszym gminom.

Nie ma w Białymstoku, zapewne i w innych polskich gminach, inicjatywy, która w latach 2014–2020 nie została wsparta bezpośrednio lub pośrednio przez unijne środki finansowe. Łącznie miasto pozyskało 1 128 mln zł. Dlatego wynegocjowane obecnie kwoty – w wieloletnim budżecie Unii Europejskiej oraz Funduszu Odbudowy w wysokości 159 mld euro wsparcia na rzecz Polski – są wielką szansą dla rozwoju nie tylko całej Polski i ogólnokrajowych przedsięwzięć, ale także dla Białegostoku i jego mieszkańców.

opracowanie: Agnieszka Błachowska