80 lat temu powstała Armia Krajowa
Dziś (14 lutego) obchodzimy rocznicę utworzenia Armii Krajowej. Z tej okazji w Białymstoku odbyła się uroczystość pod pomnikiem „Żołnierzom Armii Krajowej”. Miasto przygotowało też inne wydarzenia, na które zaprosiło białostoczan.
W lutym 1942 roku decyzją Naczelnego Wodza gen. Władysława Sikorskiego nastąpiło przekształcenie konspiracyjnego Związku Walki Zbrojnej w Armię Krajową. Z tej okazji właśnie 14 lutego o godz. 12.00 odbyła się uroczystość z udziałem wojska pod pomnikiem AK przy ulicy J. Kilińskiego. Wzięli w niej udział kombatanci, władze miasta i regionu, przedstawiciele służb mundurowych, harcerze i mieszkańcy Białegostoku. Kapelani wojskowi odmówili modlitwę ekumeniczną, a pod pomnikiem złożono kwiaty i zapalono znicze.
– Armia Krajowa była jedną z najlepiej zorganizowanych podziemnych organizacji wojskowych w Europie, która walczyła z niemieckim okupantem. Pamięć o żołnierzach tej armii jest naszym obowiązkiem. Wspólnie z mieszkańcami miasta oddajemy hołd poległym w walkach o niepodległą Polskę – powiedział prezydent Białegostoku Tadeusz Truskolaski.
Od 14 lutego aż do 14 marca będzie można oglądać wystawę „80. rocznica utworzenia AK” przygotowaną przez Muzeum Wojska na Placu Świętego Konstantyna Wielkiego. Można będzie tam zobaczyć archiwalne fotografie ze zbiorów własnych Muzeum Wojska w Białymstoku.
Również od 14 lutego w budynku Muzeum Wojska (ul. Kilińskiego 7) białostoczanie będą mogli otrzymać jednodniówkę zatytułowaną „Zwycięstwo będzie Twoją nagrodą”.
– Okolicznościowe czasopismo zostało przygotowane przez pracowników Ośrodka Badań Historii Wojskowej naszego muzeum. Poza tekstem historycznym poświęconym Armii Krajowej czytelnicy znajdą w nim archiwalne fotografie żołnierzy AK, reprodukcje dokumentów, zdjęcia eksponatów ze zbiorów muzeum. Nakład jednodniówki wynosi 700 egzemplarzy – powiedział dyrektor Muzeum Wojska Robert Sadowski.
Natomiast na budynku Muzeum Wojska oraz na placu przed Teatrem Dramatycznym im. A. Węgierki zostały umieszczone wielkoformatowe banery ilustrowane między innymi reprodukcjami akwarel Waleriana Bieleckiego ps. „Inżynier Jan”, żołnierza AK, uczestnika Powstania Warszawskiego.
Utworzona 80 lat temu AK była jedną z największych podziemnych organizacji niepodległościowych działających w okupowanej Europie. Jej zadaniem było prowadzenie walki o odzyskanie niepodległości i tworzenie niejawnych struktur państwowych. Od początku istnienia była to organizacja masowa, zwiększająca swe szeregi poprzez werbunek ochotników. Dodatkowo, w ramach działalności propaństwowej, przeprowadzono akcję scaleniową włączając w jej struktury około 200 różnych stronnictw i ugrupowań podziemnych.
Terenowa struktura AK odpowiadała administracyjnemu podziałowi II Rzeczpospolitej. Na terenie województw utworzono okręgi, powiatów – obwody, a gmin – placówki. Potrzeby finansowe i materiałowo-sprzętowe były zabezpieczane przez Rząd RP na Uchodźstwie, a także uzupełniane w drodze akcji bojowych. Prężnie działał Okręg Białystok AK funkcjonujący między innymi pod kryptonimami „Pełnia” i „Sarna”. Od 1940 r. nieprzerwanie do oficjalnego rozwiązania AK funkcję komendanta okręgu pełnił kpt./ppłk Władysław Liniarski „Mścisław”, „Wuj”.
Anna Kowalska
