Szlak białostockich fabrykantów

To historia fabrykanckiej prosperity Białegostoku, historia ludzi fabrykantów i ich sukcesów, zapisanych w pozostałościach po zakładach, pałacach i dworkach rezydencjach, które przetrwały do dziś. Obiekty zmieniły swoje funkcje, ale pozostały świaectwem dobrych czasów końca XIX i początków XX wieku.

Fabrykanci zaczęli pojawiać się w Białymstoku głównie dzięki postanowieniom kongresu wiedeńskiego w 1815 roku o utworzeniu Królestwa Polskiego. Powstała wtedy granica między Polską a Imperium Rosyjskim. Kiedy po upadku powstania listopadowego w 1830 roku wprowadzano wysokie cła, a nawet zakaz eksportowania niektórych wyrobów wełnianych z Królestwa do Rosji, do Białegostoku zjechali się przemysłowcy. Jako że Białystok należał wówczas do Imperium Rosyjskiego, był to doskonały sposób na ominięcie granicy i cła jednocześnie.

W większości dominował przemysł włókienniczy. Nowik, pod szyldem "Nowik i Synowie", produkował kapelusze, sukno płaszczowe i materiały wełniane, Hasbach sukno i trykoty, Becker prowadził tkalnię wełny i jedwabiu. Trylling produkował sukna, kołdry i koce a Moes sukna i koce. Były też w Białymstoku fabryka tytoniowa Fajwla Janowskiego, odlewnia żeliwa Wieczorków, a Kasbach po I wojnie światowej produkował dyktę. Najwięksi białostoccy fabrykanci, Becker i Moes, zatrudniali po 300 600 osób. Rozkwit przemysłu przerwał kryzys lat 20-tych i 30-tych XX wieku, a później II wojna światowa.