• Panorama miasta Białystok, widok z lotu ptaka, z lewej strony znajduje się Pałac Branickich na środku Katedra Białostocka Kościół Farny

Menu Kultura

Katalog białostockich pomników

Przedstawiamy Państwu opracowanie poświęcone bardzo istotnej części lokalnego dziedzictwa kulturowego, jaką są pomniki i miejsca upamiętniające historię. Ze względu na brak ustawowej definicji ‘miejsca pamięci’ zakres opracowania potraktowano szeroko, uwzględniono w nim bowiem zarówno pomniki, jak i tablice pamiątkowe czy informacyjne, znajdujące się na terenie Białegostoku.

Poszczególne pomniki i miejsca pamięci ułożono w opracowaniu topograficznie, w oparciu o wykaz ulic w układzie alfabetycznym. Każdy obiekt, obok krótkiej historii powstania i zmian, zawiera również opis formy upamiętnienia z określeniem rozwiązań materiałowych i techniki wykonania, podaniem autora, wykonawcy, czasu powstania.

Opracowanie zostało oparte przede wszystkim na materiałach archiwalnych znajdujących się w zasobach Archiwum Państwowego w Białymstoku, których kwerendę przeprowadził dr Marek Kietliński. Drugim, zasadniczym źródłem opracowania były karty ewidencyjne pomników i miejsc pamięci oraz dokumentacja bieżąca z zasobów Urzędu Miejskiego w Białymstoku oraz archiwalne karty ewidencyjne miejsc pamięci ze zbiorów Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków w Białymstoku. Ponadto, wykorzystano literaturę poświęconą tej tematyce, zarówno regionalną, jak i ogólnopolską. Szereg informacji dostarczyła również lokalna prasa i Internet. W wielu przypadkach, zarówno treść kart ewidencyjnych, jak i literatury, wymagała weryfikacji z uwagi na liczne zmiany w wyglądzie i treści pomników oraz ze względu na inny kontekst społeczno-polityczny, w jakim powstały, często o charakterze propagandowym. W ramach opracowania wykonano także badania terenowe i sporządzono fotografie.

Niniejszy katalog nie powstałby, gdyby nie pomoc wielu osób i instytucji. Szczególne podziękowania należą się autorom pomników, a szczególnie: Andrzejowi Chwalibogowi, prof. Jerzemu Grygorczukowi, Andrzejowi Muszyńskiemu i Mirosławowi Zbichorskiemu oraz właścicielom i administratorom nieruchomości, na terenie których znajdują się poszczególne obiekty upamiętniające. Wyrazy wdzięczności autorzy kierują do Wiesława Wróbla za cenne wskazówki historyczne oraz pomoc w dotarciu do rzadkich źródeł bibliograficznych.

Katalog białostockich pomników (do odczytu)

rozmiar: 7.72 MB PDF pobierz
Do góry